Redakcja

Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Similiter sensus, cum accessit ad naturam, tuetur illam quidem, sed etiam se tuetur; Non perfecti autem homines et tamen ingeniis excellentibus praediti excitantur saepe gloria, quae habet speciem honestatis et similitudinem. Quae enim adhuc protulisti, popularia sunt, ego autem a te elegantiora desidero. Non pugnem cum homine, cur tantum habeat in natura boni; Aberat omnis dolor, qui si adesset, nec molliter ferret et tamen medicis plus quam philosophis uteretur. Hic ego: Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut vides, ea, quae praecipis, tamen mihi grata hortatio tua est. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest.

Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. Nam et ille apud Trabeam voluptatem animi nimiam laetitiam dicit eandem, quam ille Caecilianus, qui omnibus laetitiis laetum esse se narrat. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. An eiusdem modi? Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus.

Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. Nihilne est in his rebus, quod dignum libero aut indignum esse ducamus? Si enim sapiens aliquis miser esse possit, ne ego istam gloriosam memorabilemque virtutem non magno aestimandam putem. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Sunt enim prima elementa naturae, quibus auctis vírtutis quasi germen efficitur. Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Nam si +omnino nos+ neglegemus, in Aristonea vitia incidemus et peccata obliviscemurque quae virtuti ipsi principia dederimus.

Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Nec enim haec movere potest appetitum animi, nec ullum habet ictum, quo pellat animum, status hic non dolendi, itaque in hoc eodem peccat Hieronymus. Est enim aliquid in his rebus probabile, et quidem ita, ut eius ratio reddi possit, ergo ut etiam probabiliter acti ratio reddi possit. Hunc igitur finem illi tenuerunt, quodque ego pluribus verbis, illi brevius secundum naturam vivere, hoc iis bonorum videbatur extremum. Similiter sensus, cum accessit ad naturam, tuetur illam quidem, sed etiam se tuetur; Aut, si nihil malum, nisi quod turpe, inhonestum, indecorum, pravum, flagitiosum, foedum-ut hoc quoque pluribus nominibus insigne faciamus-, quid praeterea dices esse fugiendum? Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo. Dat enim id nobis solitudo, quod si qui deus diceret, numquam putarem me in Academia tamquam philosophum disputaturum. Sed non alienum est, quo facilius vis verbi intellegatur, rationem huius verbi faciendi Zenonis exponere. At vero Callipho et post eum Diodorus, cum is alter voluptatem adamavisset, alter vacuitatem doloris, neuter honestate carere potuit, quae est a nostris laudata maxime. Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat? Tolletur enim appetitus animi, si, ut in lis rebus, inter quas nihil interest, neutram in partem propensiores sumus, item in nobismet ipsis quem ad modum affecti simus nihil nostra arbitrabimur interesse. Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur.

Appellet haec desideria naturae, cupiditatis nomen servet alio, ut eam, cum de avaritia, cum de intemperantia, cum de maximis vitiis loquetur, tamquam capitis accuset. Atque ut a corpore ordiar, videsne ut, si quae in membris prava aut debilitata aut inminuta sint, occultent homines? Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio. Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Itaque non discedit ab eorum curatione, quibus praeposita vitam omnem debet gubernare, ut mirari satis istorum inconstantiam non possim. Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. Aderamus nos quidem adolescentes, sed multi amplissimi viri, quorum nemo censuit plus Fadiae dandum, quam posset ad eam lege Voconia pervenire. Haec para/doca illi, nos admirabilia dicamus. Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro.